.....................................................
Σε «υπαίθριο χειρουργείο» έχει μετατραπεί ο τόπος, όπου θυσιάστηκαν 63 Σουλιώτισσες με τα παιδιά τους, σύροντας τον γνωστό χορό.
Το μνημείο το Ζαλόγγου που είχε στηθεί το 1957 από τον γλύπτη Γεώργιο Ζογγολόπουλο με χρήματα από πανελλήνιο έρανο, είχε υποστεί μεγάλες ζημιές.
Τώρα αποκαθίσταται από επιστημονική ομάδα της Σχολής Τοπογράφων του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου με την καθοδήγηση του καθηγητή Ανδρέα Γεωργόπουλο.
Η αποκατάσταση, όμως, αυτού του μνημείου είναι μια δύσκολη υπόθεση, αφού οι μορφές στηρίζονται σ΄ ένα σιδερένιο και τσιμεντένιο σκελετό. Πάνω σ΄ αυτόν οι Ηπειρώτες μάστορες αρμολόγησαν 4.500 πέτρες. Με την πάροδο του χρόνου υποχώρησαν πέτρινα κομμάτια, οξειδώθηκαν τα σίδερα, λεκιάστηκαν οι πέτρες, και σχηματίστηκαν ρήγματα στις επιφάνειες, εξαιτίας του παγετού.
Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Ιδρύματος «Γ. Ζογγολόπουλος», αρχιτέκτονας Άγγελος Μορρέτης που εποπτεύει τις εργασίες αποκατάστασης «έπεσαν μεγάλα κομμάτια, όσο μια μπερζέρα, από το πρόσωπο και το κεφάλι της πρώτης και μεγαλύτερης μορφής (ύψους 12,6 μ.), όταν χτυπήθηκε από τους κεραυνούς. Λείπει όλο το κομμάτι μέχρι το στόμα».
Πριν από την επέμβαση, τομογραφήθηκε το μνημείο. Η λεπτομερέστατη φωτογραμμετρική αποτύπωση όλων των επιφανειών μ΄ ένα εκατομμύριο λήψεις αποτέλεσε την βάση για μια τρισδιάστατη πιστή απεικόνιση όλων των γλυπτών λεπτομερειών που αδυνατούσε να συλλάβει το μάτι. Είναι χτισμένο πάνω σ΄ έναν γκρεμό και οι τεχνίτες ανεβαίνουν σ΄ αυτό με μια ειδικά σχεδιασμένη σκαλωσιά, που είναι θεμελιωμένη σε βάθος 4 μ. Ο κ. Μορέττης, διευκρινίζει ότι «η θεραπεία του συνίσταται σε δύο ειδών επεμβάσεις. Η πρώτη είναι η “προσθετική χειρουργική” με νέο υλικό για τα κομμάτια που λείπουν ή για την επαναφορά λίθων που έχουν πέσει ή ρηγματωθεί από τον παγετό και την υγρασία. Η δεύτερη είναι ο εμποτισμός του με ειδικές ουσίες, που επιτρέπουν στον λίθο να αναπνέει, αλλά εμποδίζουν την εισχώρηση βροχής και νερού. Έτσι το γλυπτό θα σωθεί από την διάβρωση».